Κατάγματα

Ταξινόµηση των καταγµάτων. Κάταγµα λέγεται η πλήρης ή µερική λύση της συνέχειας ενός οστού. Τα κατάγµατα ταξινοµούνται:

• Ανάλογα µε την ένταση της βίας που τα προκάλεσε και την ποιότητα του οστού.
• Ανάλογα µε την κλινική εικόνα σε ανοικτά και κλειστά ανάλογα µε το αν υπάρχει επικοινωνία του τραύµατος µε το εξωτερικό περιβάλλον.
• Ανάλογα µε το µηχανισµό σε άµεσα , όταν το κάταγµα γίνεται σε σηµείο που έδρασε η βία και έµµεσα, όταν συµβαίνουν µακριά από τη θέση που εφαρµόζεται η βία.
• Ανάλογα µε τη φορά της γραµµής του κατάγµατος σε σχέση προς τον άξονα του οστού τα κατάγµατα µπορεί να είναι εγκάρσια, λοξά και σπειροειδή.
• Άλλες υποδιαιρέσεις είναι: ενσφηνωµένα κατάγµατα, αποσπαστικά, συντριπτικά, διπλά ή διπολικά, συµπιεστικά, σταθερά και ασταθή καθώς και κατάγµατα από βία υψηλής έντασης όπόυ κατά κανόνα συνοδεύονται από καταστροφή µαλακών µορίων (αγγείων και νεύρων)

Ολική ρήξη υπερακανθείου

Πρωτόκολλο αποκατάστασης

Μετά από τη χειρουργική επισκευή των Rotator Cuff

Φάση 1: Εβδομάδες 0 – 6

Περιορισμοί:

• Καμία ενεργητική άσκηση ROM
• Η έναρξη ενεργητικών ασκήσεων ROM εξαρτάται από το μέγεθος της ρήξης
  • μικρές ρήξεις (0 -1 εκατ.) – καμία ενεργητική άσκηση ROM πριν από 4 εβδ.
  • μέσες ρήξεις (1 – 3 εκατ.) – καμία ενεργητική άσκηση ROM πριν από 6 εβδ.
  • μεγάλες ρήξεις (3 – 5 εκατ.) – καμία ενεργητική άσκηση ROM πριν από 8 εβδ.
  • ογκώδης ρήξεις (> 5 εκατ. ROM) – καμία ενεργητική άσκηση ROM πριν από τις 10 εβδ.

Οι ενεργό-παθητικές ασκήσεις δεν γίνονται για το παρόμοιο χρονικό διάστημα, εξαρτώμενες από το μέγεθος της ρήξης.

• παθητικό ROM μόνο
• 140 μοίρες κάμψης
• 40 μοίρες έξω στροφής
• 60 – 80 μοίρες απαγωγής χωρίς στροφή
• καμία άσκηση αντίστασης/ενδυνάμωσης του ώμου μέχρι 12 εβδομάδες μετά από τη χειρουργική επέμβαση
• για ρήξεις με πολύ καλό δείκτη θεραπείας (μικρές ρήξεις, οξύς, ασθενείς νεότεροι από 50 έτη, μη καπνιστές), ισομετρικές ασκήσεις που προοδευτικά μεταπίπτουν σε ασκήσεις με Theraband μπορεί να ξεκινήσουν 8 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Εάν χρησιμοποιούνται ενεργητικές ασκήσεις ενδυνάμωσης πριν από την 12 εβδομάδα πρέπει να εκτελούνται με το βραχίονα σε απαγωγή μικρότερη από 45 μοίρες.

Ακινητοποίηση:

• ο τύπος ακινητοποίησης εξαρτάται από το μέγεθος της ρήξης και από την τάση που θέλουμε να αποφύγουμε στη θέση της απαγωγής
• χρήση απλής ακινητοποίησης από τον αυχένα με το βραχίονα στα πλευρά – εάν πρόκειται για ρήξεις:
  • μικρές 1 – 3 εβδ.
  • μέσες 3 – 6 εβδ.
  • μεγάλες και ογκώδης 6 – 8 εβδ.
  • ακινητοποίηση απαγωγής με το βραχίονα σε 20 – 40 μοίρες απαγωγής
  • μικρές ρήξεις – 6 εβδ.
  • μέσες ρήξεις – 6 εβδ.
  • μεγάλες και ογκώδης ρήξεις – 8 εβδ.

Έλεγχος πόνου:

• οι ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με αρθροσκοπική μεθοδολογία παρουσιάζουν συνήθως μικρότερο βαθμό μετεγχειρητικού πόνου από αυτούς που αντιμετωπίστηκαν με την μεθοδολογία της «μίνι-τομής» ή της ανοικτής επέμβασης
• φάρμακα
• αναλγητικά για την επόμενες 7 – 10 μέρες από την χειρουργική επέμβαση
• NSAlDS
• φυσικοθεραπευτικές μορφές
• πάγος, υπέρηχοι, HVGS
• Μια μορφή θερμότητας κυρίως ζεστά επιθέματα πριν από τη κινητοποίηση, πάγος στο τέλος της συνεδρίας

Κινητοποίηση ώμων:

• παθητική μόνο
• 140 μοίρες κάμψης
• 40 βαθμοί έξω στροφής
• 60 – 80 μοίρες απαγωγής
• για τους ασθενείς που ακινητοποιούνται στο μαξιλάρι απαγωγής, αποφεύγουμε την κίνηση της προσαγωγής πέρα της μέσης γραμμής
• οι ασκήσεις πρέπει να αρχίσουν “επάνω από” το επίπεδο απαγωγής στο οποίο βρίσκεται ακινητοποιημένος ο ώμος στο μαξιλάρι απαγωγής
• αρχίζουμε με τις εκρεμμοειδείς ασκήσεις του Codman για πρόωρη κινητοποίηση
• παθητική ROM μόνο

Κινητοποίηση αγκώνων:

• παθητική και προοδευτικά ενεργητική κινητοποίηση
• 0 -130 βαθμοί
• πρηνισμό – υπτιασμό στα όρια του πόνου
• ενίσχυση μυών
• σ’ αυτήν την φάση συνίσταται ασκήσεις με τα δάχτυλα

Φάση 2: Εβδομάδες 4 – 10

Κριτήρια για την πρόοδο στη φάση 2:

• τουλάχιστον έχουν παρέλθει 4 εβδ. της χειρουργικής αποκατάστασης αποκατάστασης
• ανώδυνη παθητική ROM
• 140 μοίρες κάμψης
• 40 μοίρες έξω στροφής
• 60 – 80 μοίρες απαγωγής

Περιορισμοί:

• καμία άσκηση ενδυνάμωσης δεν γίνεται πριν περάσουν 10 εβδ από τη χειρουργική επέμβαση
• κατά τη διάρκεια της φάσης 2, καμία ενεργητική άσκηση ROM για τους ασθενείς με τα ογκώδης ρήξεις

Ακινητοποίηση:

• αφαίρεση της ακινητοποίησης σε «μανδήλα» ή της όρθωσης απαγωγής
• ρήση για την άνεση μόνο

Έλεγχος πόνου:

• NSAIDS για τους ασθενείς με επιμονή στα συμπτώματα που ακολουθούν την χειρουργική επέμβαση
• Θεραπευτικές μορφές
• Κρυοθεραπεία, υπέρηχοι, HVGS
• Μια μορφή θερμότητας πριν από τη θεραπεία, πάγος στο τέλος της συνεδρίας

Κινητοποίηση ώμων – Στόχοι:

• Προοδευτική κάμψη από 140 μοίρες σε 160 μοίρες
• Προοδευτική έξω στροφή από 40 μοίρες σε 60 μοίρες
• Προοδευτική απαγωγής από 60 μοίρες σε 90 μοίρες

Ασκήσεις:

• Συνεχίζουμε με τις παθητικές ασκήσεις ROM που επιτυγχάνονται οι ανωτέρω στόχοι
• Αρχίζουμε τις υποβοηθούμενες ασκήσεις ROM για τους ανωτέρω στόχους
• Προχωράμε στις ενεργητικές ασκήσεις ROM όταν αποκτηθεί η πλήρης τροχιά κίνησης με τις ενεργός – παθητικές ασκήσεις
• Ελεγχόμενη παθητική διάταση στο τέλος της ROM

Ενίσχυση μυών:

• Αρχίζουμε με την ενίσχυση των Rotator Cuff και των σταθεροποιών μυών της ωμοπλάτης όπως περιγράφονται στην επόμενη φάση

Συνεχίζουμε με την ενίσχυση των δακτύλων (πιασίματα Φάση 3: Μήνες 3-5) Κριτήρια για την πρόοδο στη φάση 3:

• ανώδυνη ενεργητική ROM
• κανένας πόνος ή ευαισθησία στους ώμους
• ικανοποιητική κλινική εξέταση

Στόχοι:

• βελτίωση τη δύναμης, της Ισχύος, και της αντοχής των ώμων
• βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας και του νευρομυϊκού ελέγχου των ώμων
• προετοιμασία για τη βαθμιαία επιστροφή στις λειτουργικές δραστηριότητες
• καθιέρωση ενός προγράμματος συντήρησης τρεις φορές την εβδομάδα τουλάχιστον για ενίσχυση
• οι ασκήσεις ενδυνάμωσης πρέπει να εκτελούνται καθημερινά

Ενίσχυση μυών:

• ενίσχυση των Rotator Cuff
• αρχίζουμε με ισομετρικές – ισοτονικές ασκήσεις κλειστής – αλυσίδας – έσω στροφή / έξω στροφή / απαγωγή / κάμψη / έκταση ανοικτής – αλυσίδας προοδευτικά με Thera band
  • Ασκήσεις που εκτελούνται με τον αγκώνα σε κάμψη 90 μοιρών
  • Η αρχική θέση είναι με τον ώμο στην ουδέτερη θέση 0 βαθμών κάμψης, απαγωγής, και έξω στροφή. Ο βραχίονας πρέπει να είναι άνετος στην πλευρά του ασθενή
  • Οι ασκήσεις εκτελούνται μέσω ενός τόξου 45 μοιρών σε κάθε ένα από τα πέντε επίπεδα της κίνησης
  • Προοδευτική ενίσχυση με ισοτονικές ασκήσεις με βάρη από 1 – 4 κιλά ανά 4 – 7 μέρες προοδευτικής ενίσχυσης
  • Οι ασκήσεις με Theraband και βάρη επιτρέπουν μειομετρική και πλειομετρική ενίσχυση των μυών του ώμου και είναι μια μορφή ισοτονικών ασκήσεων (που χαρακτηρίζονται από μεταβλητή ταχύτητα και σταθερή αντίσταση)
  • έσω στροφή / έξω στροφή / απαγωγή / κάμψη / έκταση
• πρόοδος στις ελαφριές ισοτονικές ασκήσεις με αλτήρες
  • έσω στροφή / έξω στροφή / απαγωγή / κάμψη / έκταση
• ενίσχυση δελτοειδούς – ιδιαίτερα της πρόσθιας μοίρας του δελτοειδούς
• ενίσχυση των σταθεροποιητών μυών της ωμοπλάτης
  • Ασκήσεις κλειστής – αλυσίδας για ενίσχυση: Οπίσθιας κλίσης της ωμοπλάτης (Ρομβοειδής, μέση μοίρα τραπεζοειδούς) / Πρόσθιας κλίσης της ωμοπλάτης (Πρόσθιος οδοντωτός) / Κατάσπαση ωμοπλάτης (dorsi latissimus, τραπεζοειδής, πρόσθιος οδοντωτός) / Ανύψωση ωμοπλάτης (Τραπεζοειδής, ανελκτήρας ωμοπλάτης)
  • Προοδευτικά μεταβαίνουμε σε ασκήσεις ανοικτής κινητικής αλυσίδας
• Goa/5
  • τρεις φορές ανά εβδομάδα
  • αρχίστε με 10 επαναλήψεις για ένα σετ, προοδευτικά σε 8 έως 12 επαναλήψεις για τρία σετ
  • λειτουργική αποκατάσταση: (αρχίζει μετά από την απόκτηση του 70% της δύναμης)
    • πλειομετρικές ασκήσεις
  • προοδευτική, συστηματική διαλειμματική άσκηση επιστροφής στα σπορ για:
    • αθλητές ρίψεων / αθλητές αντισφαίρισης / αθλητές γκολφ

Μέγιστη βελτίωση:

• μικρές ρήξεις 2 – 3 μήνες
• μέσες ρήξεις 4 – 6 μήνες
• μεγάλες και ογκώδης ρήξεις 8 – 12 μήνες

Οι ασθενείς θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν βελτίωση στη δύναμη και την λειτουργία για τουλάχιστον 12 μήνες Προσοχή:

• στην απώλεια έσω στροφής
• έλλειψη δύναμης ειδικά στην κίνηση της απαγωγής
• συνεχής πόνος – ιδιαίτερα τη νύχτα

Επεξεργασία:

• αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να κινηθούν σε προηγούμενα στάδια
• πιθανόν να χρειάζεται μεγαλύτερη έμφαση στην αποκατάσταση και τον έλεγχο του πόνου
• πιθανόν να χρειάζεται νέα ή και επανάληψη του χειρουργείου

Ρήξεις υπερακανθείου τύπου 1

Πρωτόκολλο αποκατάστασης

Μετά από χειρουργική επισκευή των τύπου 1 ρήξεων των R otator Cuff (Αρθροσκοπική ή μίνι τομή για μικρές-μέτριες ρήξεις [< 1 εκατ.] Προϋποθέσεις για το πρωτόκολλο του τύπου 1 ρήξεων:

• Νέος ασθενής
• Άριστη ποιότητα ιστού
• Ρήξη (< 1 εκατ.)

Φάση 1: Άμεσα μετεγχειρητική φάση (ημέρες 1 – 10)

Στόχοι:

• Προσοχή στη χειρουργημένη περιοχή
• Βαθμιαία αύξηση της παθητικής τροχιάς κίνησης
• Βελτίωση του πόνου και της φλεγμονής
• Αποφυγή δημιουργίας συμφύσεων

Ημέρες 1- 6:

• Νάρθηκας – μανδήλα
• Εκρεμμοειδείς κινήσεις
• Υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις τροχιάς κίνησης (L – bar)
• έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο

Ημέρες 7-10:

• Διακοπή της ακινητοποίησης στις ημέρες 7 – 10
• Εκκρεμοειδείς ασκήσεις (π.χ. κάμψη, κύκλοι)
• Παθητική τροχιά κίνησης στα όρια του πόνου, προοδευτικά αυξανόμενη για:
  • Κάμψη τουλάχιστον 115 μοίρες
  • Έξω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο σε 45 μοίρες – 55 μοίρες
  • Έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο σε 45 μοίρες – 55 μοίρες
  • Υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις τροχιάς (L – bar)
  • Έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • Κάμψη στα όρια του πόνου (ο θεραπευτής παρέχει τη βοήθεια υποβαστάζοντας τον βραχίονα)
• Συνεχίζουμε τις ασκήσεις τροχιάς κίνησης για τους αγκώνες / χέρια και δάκτυλα
• Συνεχίζουμε τις ισομετρικές ασκήσεις:
  • Κάμψης ώμου με σύγχρονη κάμψη αγκώνα
  • Έκταση ώμου με σύγχρονη κάμψη αγκώνα
  • Απαγωγή ώμου με σύγχρονη κάμψη αγκώνα
  • Έξω και έσω στροφή με το βραχίονα στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • Κάμψη αγκώνων
• Μπορούμε να αρχίσουμε την έξω και έσω στροφή σε 0 μοίρες απαγωγής, εάν ο ασθενής υπολείπεται ακόνη ελεύθερης τροχιάς κίνησης
• Συνεχίζουμε τη χρήση του πάγου για τον έλεγχο του πόνου (πάγος τουλάχιστον έξι έως επτά φορές καθημερινά)
• Ύπνος (συνεχίζεται στη θέση ακινητοποίησης μέχρι τις τελικές οδηγίες του χειρουργού [συνήθως ημέρα 7])

Προφυλάξεις:

• Καμία ανύψωση των αντικειμένων
• Καμία υπερβολική κίνηση ώμων πίσω από την πλάτη
• Καμία υπερβολικό τέντωμα ή ξαφνική μετακίνηση
• Καμία υποστήριξη του βάρους σωμάτων με το χέρι
• Διατήρηση της τομής καθαρής και ξηράς

Φάση 2: Φάση προστασίας (ημέρα 11 – εβδομάδα 5)

Στόχοι:

• Περίοδος αποθεραπείας των μαλακών μορίων
• Προστασία του αναρρωνύοντος ιστού από ανεπιθύμητες πιέσεις και διατάσεις
• Προοδευτική αποκατάσταση της παθητικής τροχιάς κίνησης (εβδομάδες 2 – 3)
• Αποκατάσταση της δυναμικής ισορροπίας του ώμου
• Eλαχιστοποίηση του πόνου και του οιδήματος

Ημέρες 11 – 14:

• Παθητική τροχιά κίνησης στα όρια του πόνου για:
  • Κάμψη 0 μοίρες -145 μοίρες / 160 μοίρες
  • Έξω στροφή με 90 μοίρες απαγωγής: τουλάχιστον 75 μοίρες – 80 μοίρες
  • Έσω στροφήμε 90 μοίρες απαγωγής: τουλάχιστον 55 μοίρες – 60 μοίρες
• Ενεργοπαθητική τροχιά κίνησης στα όρια του πόνου:
  • Κάμψης
  • Έξω και έσω στροφής στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • Έξω και έσω στροφή σε 90 μοίρες απαγωγής

Δυναμικές ασκήσεις σταθεροποίησης:

(δηλ. ασκήσεις ρυθμικής σταθεροποίησης)

• Έξω και έσω στροφής στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
• Κάμψης – έκτασης σε 100 μοίρες κάμψη

Συνεχίζουμε τις ισοτονικές ασκήσεις έσω και έξω στροφής

Αρχίζουμε ασκήσεις κωπηλασίας

Αρχίζουμε την ενεργητική άσκηση (κάμψης – απαγωγής)

Συνεχίζουμε τη χρήση Κρυοθεραπείας Εβδομάδες 3 – 4:

• Ο ασθενής πρέπει να αποκτήσει πλήρη παθητική κίνηση και ενεργητική κοντά στα όρια της παθητικής
• Συνεχίζουμε όλες τις ασκήσεις που αναφέρονται ανωτέρω
• Αρχίζουμε πρόγραμμα ενίσχυσης των μυών της ωμοπλάτης
• Αρχίζουμε ασκήσεις έξω και έσω στροφής από πλάγια κατάκλιση (αλτήρας)
• Αρχίζουμε ισοτονικές ασκήσεις κάμψης αγκώνων
• Συνεχίζουμε τη χρήση του πάγου όπως απαιτείται
• Mπορούμε να ξεκινήσουμε ασκήσεις στην πισίνα

Εβδομάδα 5:

Ο ασθενής πρέπει να έχει πλήρη ενεργητική τροχιά κίνησης Συνεχίζουμε τις υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις και τις διατατικές ασκήσεις Προχωρούμε στο ισοτονικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης Με λάστιχα

• Έσω στροφή σε πλάγια κατάκλιση
• Ασκήσεις κωπηλασίας σε πρηνή κατάκλιση
• Οριζόντια απαγωγή σε πρηνή κατάκλιση
• Κάμψη ώμων (στο ωμοπλατιαίο επίπεδο)
• Απαγωγή ώμων
• Κάμψεις δικέφαλων μυών

Προφυλάξεις:

• Καμία ανύψωση των βαριών αντικειμένων
• Καμία υποστήριξη του βάρους σωμάτων με το χέρι και τα μπράτσα
• Καμία απότομη κίνηση

Φάση 3: Ενδιάμεση φάση (εβδομάδες 6 -11)

Στόχοι:

• Βαθμιαία αποκατάσταση της ισχύος και της δύναμης ώμων
• Βαθμιαία επιστροφή στις λειτουργικές δραστηριότητες:
  • Συνεχίζουμε τις διατατικές και παθητικές ασκήσεις τροχιάς κίνησης (όπως απαιτείται για την διατήρηση της πλήρους τροχιάς κίνησης)
  • Συνεχίζουμε τις ασκήσεις σταθεροποίησης
• Ενισχύουμε το πρόγραμμα ενίσχυσης των ισοτονικών ασκήσεων:

Έξω και έσω στροφής / Έξω στροφής σε πλάγια κατάκλιση / Πλάγιες κινήσεις / Πλήρης τροχιά στο ωμοπλατιαίο επίπεδο / Από πρηνή κατάκλιση ασκήσεις κωπηλασίας / Από πρηνή κατάκλιση ασκήσεις οριζόντιας απαγωγής / Από πρηνή κατάκλιση ασκήσεις έκτασης / Κάμψη αγκώνων / Έκταση αγκώνων Εάν ο χειρουργός το επιτρέψει ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σε ελαφρές λειτουργικές δραστηριότητες.

Εβδομάδες 8 – 10:

• Συνεχίζουμε όλες τις ασκήσεις που αναφέρονται ανωτέρω
• Προχωρούμε στις θεμελιώδεις ασκήσεις ώμων
• Αρχίζουμε δραστηριότητες επιπέδου γκολφ (χαμηλού βαθμού πρόοδος)
• Βελτίωση της μυϊκής δύναμης και τη Ισχύος
• Βαθμιαία επιστροφή στις λειτουργικές δραστηριότητες

Εβδομάδα 12:

• Συνεχίζουμε τις ελεύθερες ενεργητικές ασκήσεις σ’ όλη την τροχιά κίνησης ως και τις διατατικές ασκήσεις
• Διατατικές ασκήσεις του θυλάκου της άρθρωσης
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του ώμου
• Αρχίζουμε το πρόγραμμα κολύμβησης ή αντισφαίρισης

Εβδομάδα 15:

• Συνεχίστε όλες τις ασκήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω
• Προχωράμε από ασκήσεις γκολφ στο παιχνίδι του γκολφ

Φάση 5: Επιστροφή στη φάση δραστηριότητας (εβδομάδες 20 – 26)

Στόχοι:

• Βαθμιαία επιστροφή στις επίμονες δραστηριότητες εργασίας
• Βαθμιαία επιστροφή στις ψυχαγωγικές αθλητικές δραστηριότητες

Εβδομάδα 20:

• Συνεχίζουμε το θεμελιώδες πρόγραμμα ασκήσεων των ώμων (τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα)
• Συνεχίζουμε τις διατατικές ασκήσεις
• Συνεχίζουμε την πρόοδο στην αθλητική συμμετοχή

Ρήξεις υπερακανθείου τύπου 2

Πρωτόκολλο αποκατάστασης

Μετά από χειρουργική αποκατάσταση του τύπου 2 ρήξεων του R otator Cuff (Αρθροσκοπική – Βοηθητική μίνι – ανοικτή τομή για μέτριες και μεγάλες ρήξεις [ > 1 εκατ. < 5 εκατ. ])

Προϋποθέσεις αποκατάστασης για τον τύπο 2:

• Μέτριες έως μεγάλες ρήξεις
• Ενεργός ασθενής
• Υψηλή ποιότητα ιστού

Φάση 1η: Άμεσα μετεγχειρητικά (ημέρες 1 – 10)

Στόχοι:

• Προσοχή στην ακεραιότητα της εγχείρησης
• Βαθμιαία αύξηση της παθητικής ROM
• Βελτίωση του πόνου και του μετεγχειρητικού οιδήματος
• Πρόληψη της μυϊκής ατροφίας

Ημέρες 1- 6:

• Ακινητοποίηση από τον αυχένα ή ειδικό “βαρελάκι” απαγωγής
• Εκρεμμοειδείς κινήσεις

Υποβοηθούμενες ασκήσεις ROM (L – bar):

• Έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο

Παθητική ROM:

• Κάμψη στα όρια του πόνου
• Έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο

ROM ασκήσεις για άκρα χείρα και αγκώνα Υπομέγιστες ελεύθερες πόνου ισομετρικές ασκήσεις: – κάμψης / απαγωγής / έξω στροφής / έσω στροφής / καμπτήρες αγκώνων Κρυοθεραπεία για τον πόνο και το οίδημα (πάγος 15-20 λ. κάθε ώρα) Χρησιμοποίηση στον ύπνο της ακινητοποίησης συνεχιζόμενος Ημέρες 7 – 10:

• Διακοπή της ακινητοποίησης / υποστήριξης στις ημέρες 10 – 14
• Εκκρεμοειδείς ασκήσεις (π.χ. κάμψη, κύκλοι)
• Παθητική τροχιά κίνησης προοδευτικά αυξανόμενη στα όρια του πόνου
  • κάμψη τουλάχιστον 105 μοίρες
  • έξω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο σε 35 μοίρες – 45 μοίρες
  • έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο σε 35 μοίρες – 45 μοίρες
• Υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις (L – bar)
  • έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • κάμψη στα όρια του πόνου (ο θεράπων παρέχει τη βοήθεια υποβαστάζοντας τον βραχίονα του ασθενή)
• συνεχίζουμε τις ασκήσεις ROM για τους αγκώνες / χέρια
• συνεχίζουμε με ισομετρικές ασκήσεις:
  • κάμψης με τον αγκώνα σε κάμψη επίσης
  • έκταση με τον αγκώνα σε κάμψη
  • απαγωγή με τον αγκώνα σε κάμψη
  • έξω και έσω στροφή με το βραχίονα στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • κάμψη αγκώνων

Συνεχίζουμε τη χρήση του πάγου για τον έλεγχο του πόνου (τουλάχιστον έξι- επτά φορές καθημερινά) – Ύπνος (στην ακινητοποίηση/υποστήριξη)

Προφυλάξεις:

• καμία ανύψωση αντικειμένων
• καμία υπερβολική έκταση ώμων
• καμία υπερβολική διάταση ή ξαφνική κίνηση
• καμία υποστήριξη του βάρους του σώματος με το χέρι
• διατηρούμε την τομή καθαρή και ξηρά

Φάση 2: Φάση προστασίας (ημέρα 11- εβδομάδα 6)

Στόχοι:

• θεραπεία των μαλακών ιστών
• αποφεύγουμε την πίεση και την διάταση του τραυματισμένου ιστού
• βαθμιαία αποκατάσταση της πλήρους παθητικής τροχιάς (εβδομάδες 4 – 5)
• επανεκπαίδευση της δυναμικής σταθεροποίησης του ώμου
• περιορισμός του πόνου και της φλεγμονής

Ημέρες 11 – 14:

• Διακοπή της χρήσης της ακινητοποίησης / υποστηρίγματος
• Παθητική ROM στα όρια:
  • κάμψη 0 μοίρες -125 μοίρες / 145 μοίρες
  • έξω στροφή με 90 μοίρες απαγωγής: τουλάχιστον 45 μοίρες
  • έσω στροφή με 90 μοίρες απαγωγής: τουλάχιστον 45 μοίρες
• Υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις ROM στα όρια του πόνου για:
  • κάμψη
  • έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • έξω και έσω στροφή με 90 μοίρες απαγωγής
• Ασκήσεις δυναμικής σταθεροποίησης
  • έξω και έσω στροφή στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • κάμψη – έκταση 100 μοίρες

Απαριθμημένος:

• συνεχίζουμε όλες τις ισομετρικές συστολές
• συνεχίζουμε τη χρήση Κρυοθεραπείας
• συνεχίζουμε όλες τις προφυλάξεις

Εβδομάδες 3 – 4:

• ο ασθενής πρέπει να αποκτήσει την πλήρη παθητική ROM
• συνεχίζουμε όλες τις ασκήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω
• αρχίζουμε ήπιες ασκήσεις ενίσχυσης έξω και έσω στροφής με το άκρο σε 0 μοίρες απαγωγή
• αρχίζουμε ασκήσεις ενίσχυσης της έξω στροφής από ύπτια κατάκλιση και στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
• αρχίζουμε την άσκηση κωπηλασία με τους βραχίονες στην ουδέτερη θέση
• αρχίζουμε ισοτονικές ασκήσεις κάμψης αγκώνων
• συνεχίζουμε τη χρήση του πάγου
• μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια μορφή θερμότητας πριν από τις ασκήσεις ROM
• μπορούμε να αρχίσουμε πισίνα για ελαφριές ασκήσεις ROM

Εβδομάδες 5 – 6:

• χρησιμοποιούμε μια μορφή θερμότητας πριν από τις ασκήσεις
• συνεχίζουμε τις υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις και τις διατατικές ασκήσεις
• αρχίζουμε τις ενεργητικές ασκήσεις ROM:
  • κάμψη ώμου στο ωμοπλατιαίο επίπεδο
  • απαγωγή ώμων
• προοδευτικό πρόγραμμα ισοτονικών ασκήσεων:
  • έξω στροφής με λάστιχο
  • πλάγια κατάκλιση για έσω στροφή
  • άσκηση κωπηλασίας από πρηνή κατάκλιση
  • οριζόντια απαγωγή από πρηνή κατάκλιση
  • ασκήσεις ενδυνάμωσης των δικέφαλων μυών

Προφυλάξεις:

• καμία ανύψωση βαρέων αντικειμένων
• καμία υπερβολική κίνηση του χεριού προς την πίσω πλευρά της πλάτης
• καμία υποστήριξη του βάρους του σώματος με το χέρι και τα μπράτσα
• καμία ξαφνική κίνηση

Φάση 3: Ενδιάμεση φάση (εβδομάδες 7 – 14)

Στόχοι:

• πλήρης ενεργητική ROM (εβδομάδες 8 -10)
• πλήρης παθητική ROM
• δυναμική σταθερότητα του ώμου
• βαθμιαία αποκατάσταση της ισχύος και της δύναμης των ώμων
• βαθμιαία επιστροφή στις λειτουργικές δραστηριότητες

Εβδομάδα 7:

• συνεχίζουμε τις διατατικές ασκήσεις και την παθητική κινητοποίηση (για διατήρηση της πλήρους τροχιάς)
• συνεχίζουμε τις ασκήσεις δυναμικής σταθεροποίησης
• προχωράμε σε ασκήσεις ενίσχυσης για:
  • έξω και εσω στροφή
  • άσκηση κωπηλασίας από πρηνή κατάκλιση
  • από πρηνή κατάκλιση οριζόντια απαγωγή
  • πρηνή κατάκλιση, έκταση ώμων
  • κάμψη αγκώνων
  • έκταση αγκώνων

Εβδομάδα 8:

• συνεχίζουμε όλες τις ασκήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω
• αρχίζουν οι ελαφριές λειτουργικές δραστηριότητες

Εβδομάδα 14:

• συνεχίζουμε όλες τις ασκήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω
• προχωράμε στις θεμελιώδεις ασκήσεις ώμου

Φάση 4: Φάση πλήρους ενδυνάμωσης (εβδομάδες 15 – 22)

Στόχοι:

• Συνεχίζουμε τις ασκήσεις διατήρησης της πλήρους τροχιάς
• Προχωράμε στην λειτουργική χρήση και αποκατάσταση του μέλους
• Ασκήσεις ενίσχυσης της μυικής δύναμης και ισχύος
• Προοδευτική επιστροφή στις λειτουργικές και αθλητικές δραστηριότητες

Εβδομάδα 15:

• Συνεχίζουμε τις ασκήσεις διάτασης και διατήρησης της πλήρους τροχιάς
• Διατάσεις του θυλάκου της άρθρωσης
• Προοδευτικά, ασκήσεις ενδυνάμωσης με ισοτονικές και ισοκινητικές ασκήσεις
• Προοδευτικό πρόγραμμα ασκήσεων γκολφ

Εβδομάδα 20:

• Συνεχίζουμε τις ασκήσεις που αναφέρονται παραπάνω
• Προχωράμε στο πρόγραμμα γκολφ, παίζοντας γκολφ
• Αρχίζουμε την εφαρμογή προοδευτικού προγράμματος τένις
• Κολύμβηση

Φάση 5: Επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες (εβδομάδες 23 – 30)

Στόχοι:

• Προοδευτική επιστροφή στην πλήρη επαγγελματική δραστηριότητα
• Επιστροφή στην πλήρη αθλητική δραστηριότητα

Εβδομάδα 23:

• Συνεχίζουμε με ασκήσεις μέγιστης δύναμης και ισοκινητικές ασκήσεις (τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα)
• Διατατικές ασκήσεις
• Προοδευτική συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες

Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος (ΠΧΣ)

Σε μετωπιαίο επίπεδο ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος με τον Οπίσθιο Χιαστό Σύνδεσμο παρουσιάζουν Xιαστή εμφάνιση

Εμβιομηχανική του ΠΧΣ

• Πρωτοπαθής σταθεροποιητής της Πρόσθιας μετακίνησης της Κνήμης σε σχέση με τον Μηρό
• Δευτεροπαθής σταθεροποιητής στην εσωτερική και εξωτερική στροφή του γόνατος, όπως επίσης στη ραιβότητα και βλαισότητα του γόνατος
• Ανθίσταται στις διατμητικές δυνάμεις
• Ανθίσταται στην υπερέκταση του γόνατος
• Η μεγίστη δύναμη ελκυσμού του ΠΧΣ είναι 1725±270 Ν
• Είναι μικρότερη από τις δυνάμεις που εμφανίζονται στις εργώδεις αθλητικές δραστηριότητες
• Το μειονέκτημα αυτό αναπληρώνεται από τη δράση των μυών και από τον αποτελεσματικό ιδιοδεκτικό μηχανισμό

Κακώσεις του ΠΧΣ

• Μερική διάταση < 10%
• Διάταση>10%- Πλαστική παραμόρφωση
• Μερική Ρήξη
• Πλήρης Ρήξη
• Απόσπασης από Κατάφυση
• Υπολογίζεται ότι το 70% των κακώσεων του ΠΧΣ συμβαίνουν με μηχανισμό χωρίς άμεση επαφή, ενώ το 30% με άμεση επαφή με άλλο αθλητή η αντικείμενο
• Ο μηχανισμός κάκωσης συνήθως συμβαίνει κατά την απότομη επιβράδυνση της ταχύτητας σε συνδυασμό με αλλαγή κατεύθυνσης, στροφής ή ελιγμών, αδέξιων κινήσεων η παιχνίδι εκτός ελέγχου, λόγω μυϊκής κόπωσης

Ο μηχανισμός κάκωσης δημιουργείται από:

• Βίαιη υπέρκαμψη του γόνατος
• Βίαιη βλαισότητα και εξωτερική στροφή της κνήμης σε σχέση με το μηρό
• Βίαιη υπερέκταση του γόνατος με πακτωμένη ποδοκν/κή στο έδαφος
• Εσωτερική στροφή της κνήμης σε σχέση με το μηρό

Μετά από έρευνες οι αθλήτριες υφίστανται σε συχνότητα ρήξη ΠΧΣ, 2 ως 8 φορές μεγαλύτερη από ότι οι αθλητές (ορμονικές μυϊκές αλλαγές κατά τη διάρκεια του κύκλου- ανατομία- μυϊκή ισχύς-μεγαλύτερο χρόνο αντίδρασης στην μυϊκή συστολή και μυϊκό συντονισμό- τεχνική προπονητικής εκπαίδευσης).

Τρόποι Θεραπείας

Συντηρητική

• Κινησιοθεραπεία
• Ηλεκτροθεραπεία ( Ηλεκτροδιέγερση-Biofeedback)
• Διαμαγνητική Αντλία (Συνοδο οστικο οιδημα-αποιδηματικη θερ)
• Ενδυνάμωση μυών του γόνατος
• Ενδυνάμωση όλων των μυών του Ισχίου και της Ποδ/κης
• Ασκήσεις Ιδιοδεκτικότητας
• Επανεκπαίδευση πλειομετρικής συστολής
• Αντιφλεγμονώδεις Αγωγή – Παγοθεραπεία

Χειρουργική

• Ποσοστό επιτυχούς έκβασης: 85-90%
• Ποσοστό αποτυχίας: 10-15%
• Δεν υπάρχει ακόμα μια σταθερή τεχνική
• Πλέον των 400 οι μέχρι σήμερα τεχνικές αποκαταστάσεως του ΠΧΣ

Συρραφή

Αυτομόσχευμα

• Επιγονατιδικός Τένοντας
• Οπίσθιοι Μηριαίοι
• Τετρακέφαλος

Άλομοσχεύματα – Πτωματικά

• Επιγονατιδικός Τένοντας
• Οπίσθιοι Μηριαίοι
• Τετρακέφαλος
• Αχίλλειος Τένοντας
• Πρόσθιος κνημιαίος

Συνθετικά Μοσχεύματα Γ Γενιάς (Lars)

Εξωαρθρικές Επεμβάσεις ή Συνδυασμοί Επεμβάσεων

Χειρουργική αποκατάσταση ΠΧΣ

• Εξωαρθρικές τεχνικές
• Αρθροσκοπικές τεχνικές
• Μονής δέσμης (επιγονατιδικός τένοντας-τετρακέφαλος τένοντας-οπίσθιοι μηριαίοι-πτωματικά μοσχεύματα)
• Διπλής δέσμης (οπίσθιοι μηριαίοι- πτωματικά μοσχεύματα)

Έξοδος από νοσοκομείο

• Μία ημέρα νοσηλεία
• 24 ώρες παραμονή
• 48 ώρες παραμονή

Επιπλοκές

• Φλεγμονή (0,14%-1,74%)
• Αντιβίωση-συνεχείς εκπλύσεις-αφαίρεση υλικών
• Αποτυχία μοσχεύματος
• Χαλάρωση ή απορρόφηση μοσχεύματος
• Οστεοπόρωση
• Διεύρυνση κνημιαίας και μηριαίας σήραγγας (κανάλι)
• Οστεονέκρωση μηριαίου κονδύλου (μεθοδολογία δύο δεσμίδων)
• Χονδρόλυση
• Χονδροπάθεια
• Αρθρίτιδα
• Υπαισθησία στην περιοχή κατανομής του σαφηνούς νεύρου
• Επιπλοκές λόγω κακής τοποθετήσεως σταθεροποιητικών υλικών
• Νευρίνωμα του σαφηνούς νεύρου
• Υπερευαισθησία σταθεροποιητικών υλικών
• Δυσκαμψία
• Χρόνος χειρουργικής αντιμετώπισης
• Λανθασμένη τοποθέτηση μοσχεύματος
• Τοποθέτηση μοσχεύματος σε μεγάλη τάση
• Φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση
• Ανεπαρκής ιατρική και φυσικοθεραπευτική επικοινωνία
• Μειωμένη συμμετοχή και προσπάθεια του ασθενούς
• Ανεπαρκής ανταπόκριση ασθενούς στις οδηγίες
• Υποεπιγονατιδικό συρρικνωτικό σύνδρομο
• Αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία

Επαναγγείωση μοσχεύματος ΠΧΣ

• Νέκρωση μοσχεύματος από την 6η ως 10η εβδομάδα
• Επαναγγείωση μοσχεύματος από 20η + εβδομάδα
• Ωρίμανση κολλαγόνου στους 12 μήνες

Δύναμη μοσχεύματος ΠΧΣ

• 50% απώλεια δύναμης στους 3 πρώτους μήνες
• Ωρίμανση μοσχεύματος στους 12 μήνες

Πρόληψη

• Βελτίωση της τεχνικής αλμάτων
• Βελτίωση της σταθεροποίησης του Κορμού (ΣΣ)
• Βελτίωσης του χρόνου συστολής αντίδρασης των οπισθίων μηριαίων
• Βελτίωση του δυναμικού ελέγχου συστολής Οπισθίων μηριαίων-Απαγωγών Ισχίου
• Πρόληψη πρηνισμού υπαστραγαλικής άρθρωσης ποδοκνημικής και υπέρμετρης στροφής του οστού της κνήμης

Μηνίσκος

Οι μηνίσκοι είναι χόνδρινες ημικυκλικές δομές που εντοπίζονται στο γόνατο ανάμεσα στα οστά της κνήμης και του μηριαίου. Η κύρια λειτουργία τους είναι η απορρόφηση των πιέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στα δύο οστά και ως εκ τούτου προστατεύουν τις δυο αρθρικές επιφάνειες. Από ανατομικής πλευράς έχουμε δύο μηνίσκους τον έσω και τον έξω. Ο έσω είναι μεγαλύτερος και πιο σταθερός ενώ ο έξω μικρότερος και περισσότερο κινητός. Αυτές οι ανατομικές διαφορές είναι και ο λόγος που ο έσω μηνίσκος τραυματίζεται πιο συχνά σε σχέση με τον έξω. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τραυματισμού των μηνίσκων και η τεχνική αποκατάστασης τους διαφέρει αναλόγως το είδος του τραυματισμού. Συνήθως οι θεράποντες ιατροί επιλέγουν την τεχνική της συρραφής ή της μηνισκεκτομής (αφαίρεση ενός κομματιού του τραυματισμένου μηνίσκου). Ανάλογα την τεχνική που ακολουθήθηκε διαφέρει ο τρόπος αλλά και ο χρόνος της αποκατάστασης. Ένα τυπικό πρόγραμμα αποκατάστασης μετά από μια μηνισκεκτομή αποτελεί το παρακάτω

Πλήρης φόρτιση χωρίς βακτηρίες (1η εβδομάδα)

ΚΡΙΤΗΡΙΑ

• Πλήρης έκταση κατά την βάδιση
• Οχι οίδημα
• Οχι πόνος
• Ελεγχος του τερακέφαλου
• Πλήρης ενεργητική έκταση

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

• Πόνος
• Βάδιση
• Τετρακέφαλος
• Τροχιά κίνησης
• Κινητικότητα επιγονατίδας
• Έλεγχος οιδήματος

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Διαχειρηση του πόνου αν υπάρχει
• Ελεγχος οιδήματος
• Ασκησεις τερακέφαλου
• Ασκήσεις τροχιάς κίνησης
• Διατατικές ασκήσεις

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

• Μεγιστη τροχιά κίνησης
• Φυσιολογική κίνηση επιγονατίδας
• SLR χωρίς ελλειμα έκτασης
• Πλήρης έκταση

Προχωρημένες ασκήσεις ενδυνάμωσης (2-3 εβδομάδα)

ΚΡΙΤΗΡΙΑ

• Καθόλου πόνος
• Δεν υπάρχει οίδημα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

• Πόνος
• Βάδιση
• Οίδημα
• Τετρακέφαλος
• Τροχιά κίνησης
• Κίνηση επιγονατίδας
• Ασκήσεις Balance

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Απομάκρυνση οιδήματος
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης
• Ασκήσεις αντοχής
• Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας
• Διατατικές ασκήσεις

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

• Πλήρης φόρτιση
• Πλήρης Τροχιά κίνησης
• Κανένας πόνος στις ασκήσεις ενδυνάμωσης

Επιστροφή στα σπορ (4-8 εβδομάδα)

ΚΡΙΤΗΡΙΑ

• Πλήρης ενεργητική τροχιά κίνησης
• Λειτουργικά τεστ > 85%
• Τετρακέφαλος > 85%

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

• Λειτουργικά τεστ
• Ισοκινητικός έλεγχος
• Ερωτηματολόγιο

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Ασκήσεις ενδυνάμωσεις
• Ασκήσεις αντοχής
• Ειδικές ασκήσεις του αθλήματος

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

• Επιστροφή στην αγωνιστική δραστηριότητα

επικονδυλίτιδα του αγκώνα (Tennis elbow) ανήκει στους τραυματισμούς που οφείλονται στην υπέρχρηση. Πιο συγκεκριμένα, οι εκτείνοντες μύες του καρπού και των δακτύλων που εκφύονται από την έξω επιφάνεια του αγκώνα (έξω επικόνδυλο) είναι αυτοί που προσβάλλονται. Οι επαναλαμβανόμενες φορτίσεις των τενόντων αυτών υπό αντίσταση, όπως συμβαίνει στο χτύπημα backhand στο tennis, οδηγεί σταδιακά σε μικρορήξεις στην έκφυση των τενόντων, ενώ φαίνεται κυρίως να προσβάλλεται ο τένοντας του βραχέος κερκιδικού εκτείνοντα τον καρπό. Η πάθηση αυτή είναι συχνή σε όσους εκτελούν επανειλημμένα πρηνισμό του αντιβραχίου υπό αντίσταση. Ονομάζεται και αγκώνας των τενιστών γιατί πολύ συχνά συναντάμε την πάθηση σε αθλητές της αντισφαίρισης, όμως μπορεί να εμφανισθεί και σε αθλητές άλλων αθλημάτων καθώς επίσης και σε ανθρώπους όπου η εργασία τους είναι χειρωνακτική.